تمدید پاسپورت در ایران یکی از فرآیندهای مهم برای افرادی است که قصد دارند به خارج از کشور سفر کنند، اقامت خود را تمدید کنند یا از خدمات کنسولی بهره‌مند شوند. داشتن گذرنامه معتبر نه‌تنها یک الزام قانونی برای عبور از مرزهاست، بلکه نشان‌دهنده هویت رسمی و تابعیت فرد در سطح بین‌المللی است. در این مقاله، به‌صورت جامع و کاربردی، مراحل، مدارک، هزینه‌ها، نکات ویژه و پاسخ به پرسش‌های پرتکرار درباره تمدید گذرنامه ایران را بررسی خواهیم کرد.
شرایط کلی تمدید پاسپورت در ایران
فرآیند تمدید پاسپورت در ایران برای تمامی شهروندان ایرانی که دارای گذرنامه منقضی شده یا در شُرف انقضا هستند، امکان‌پذیر است. اما برخی شرایط عمومی برای همه افراد وجود دارد که دانستن آن‌ها پیش از مراجعه به دفاتر پلیس+۱۰ ضروری است.
مدارک لازم برای تمدید گذرنامه
برای تمدید گذرنامه در ایران، باید مدارک زیر را همراه داشته باشید:
اصل گذرنامه قبلی (در صورت وجود)
اصل شناسنامه و کارت ملی
۲ قطعه عکس ۴×۶ جدید (با زمینه سفید، تمام‌رخ، بدون عینک)
تکمیل فرم درخواست تمدید پاسپورت
رسید پرداخت هزینه‌های صدور
رضایت‌نامه محضری برای افراد زیر ۱۸ سال (از سوی پدر یا قیم قانونی)
کارت پایان خدمت یا معافیت برای آقایان مشمول (در صورت لزوم)
این مدارک ممکن است بسته به سن، وضعیت تأهل، یا محل سکونت شخص متقاضی کمی متفاوت باشد. پیشنهاد می‌شود پیش از مراجعه، از وب‌سایت رسمی پلیس مهاجرت و گذرنامه ناجا آخرین اطلاعات را بررسی نمایید.
چه کسانی نیاز به تمدید دارند؟
تمدید پاسپورت شامل گروه‌های مختلفی از شهروندان می‌شود:
افرادی که تاریخ انقضای گذرنامه‌شان فرا رسیده یا کمتر از ۶ ماه اعتبار دارد
کسانی که تمام صفحات گذرنامه‌شان پر شده است
افرادی که گذرنامه خود را گم کرده‌اند (نیازمند طی کردن فرآیند صدور مجدد است)
اشخاصی که تغییراتی در مشخصات شناسنامه‌ای آن‌ها رخ داده (مانند تغییر نام یا جنسیت)
متقاضیان گذرنامه دوم (در شرایط خاص)
در تمام این موارد، ارائه مدارک کامل و مراجعه به دفاتر خدمات الکترونیک انتظامی الزامی است.
مراحل گام‌به‌گام تمدید پاسپورت
فرآیند تمدید پاسپورت در ایران به‌صورت گام‌به‌گام و با نظارت پلیس مهاجرت و گذرنامه انجام می‌شود. این مراحل به‌صورت حضوری یا ترکیبی از حضوری و آنلاین قابل انجام است.
مراجعه حضوری به دفاتر پلیس+۱۰
برای تمدید حضوری گذرنامه، متقاضی باید:
جمع‌آوری مدارک: آماده‌سازی تمام مدارک موردنیاز مطابق با وضعیت فردی.
مراجعه به دفاتر پلیس+۱۰: دفاتر خدمات الکترونیک انتظامی در سراسر کشور.
تکمیل فرم درخواست: شامل مشخصات شناسنامه‌ای، آدرس، کدپستی و اطلاعات تماس.
پرداخت هزینه‌ها: به‌صورت الکترونیکی یا فیش بانکی.
انگشت‌نگاری و عکس‌برداری (در صورت لزوم).
دریافت رسید پیگیری: شامل شماره رهگیری برای بررسی وضعیت درخواست.
ثبت‌نام اینترنتی و گرفتن نوبت
در برخی شهرها، می‌توان ابتدا به‌صورت اینترنتی در سامانه خدمات غیرحضوری ثبت‌نام کرده و نوبت مراجعه حضوری رزرو کرد. این کار باعث کاهش زمان انتظار در دفاتر می‌شود. مراحل شامل:
ورود به سامانه پلیس+۱۰ یا اپلیکیشن «پلیس من»
انتخاب گزینه درخواست گذرنامه
تکمیل اطلاعات اولیه
تعیین زمان و مکان مراجعه
دریافت پیامک تأیید و کد رهگیری
تمدید پاسپورت به‌صورت آنلاین
با توسعه خدمات دولت الکترونیک، امکان تمدید گذرنامه به‌صورت آنلاین نیز برای برخی شهروندان فراهم شده است. این روش به‌ویژه برای افرادی که محدودیت زمانی یا جسمی دارند، بسیار مناسب است.
سامانه پلیس+۱۰ و اپلیکیشن خدمات گذرنامه
در حال حاضر، خدمات غیرحضوری تمدید پاسپورت از طریق دو مسیر ارائه می‌شود:
اپلیکیشن «پلیس من»: قابل نصب بر روی گوشی‌های اندروید و iOS
در هر دو بستر، کاربران می‌توانند اطلاعات هویتی خود را وارد کرده، مدارک اسکن شده را آپلود و هزینه‌ها را پرداخت کنند.
مراحل تمدید غیرحضوری
فرآیند کلی تمدید آنلاین گذرنامه:
ثبت‌نام در سامانه پلیس+۱۰ یا اپلیکیشن
تأیید شماره تلفن و کد ملی
بارگذاری مدارک: کارت ملی، شناسنامه، عکس پرسنلی
پرداخت هزینه صدور
دریافت رسید و شماره پیگیری
انتظار برای دریافت گذرنامه از طریق پست پیشتاز
نکته: در برخی موارد، ممکن است نیاز به مراجعه حضوری برای احراز هویت نهایی یا انگشت‌نگاری وجود داشته باشد.
مزایا و معایب روش آنلاین
مزایا
معایب
صرفه‌جویی در زمان و هزینه رفت‌وآمد
عدم پوشش کامل در همه استان‌ها
قابلیت پیگیری لحظه‌ای درخواست
نیاز به اینترنت پرسرعت و اسکنر
کاهش تماس حضوری در شرایط بیماری (مثل کرونا)
احتمال خطا در بارگذاری مدارک
استفاده از روش غیرحضوری توصیه می‌شود، به‌خصوص برای تمدیدهای ساده که تغییر اطلاعاتی در آن‌ها وجود ندارد.
هزینه تمدید پاسپورت در سال ۱۴۰۴
هزینه تمدید گذرنامه یکی از پرسش‌های پرتکرار میان متقاضیان است. تعرفه‌های رسمی صدور یا تمدید گذرنامه هر سال توسط دولت و در قالب قانون بودجه تعیین می‌شود. در زمان نگارش این مقاله، مبالغ زیر صرفاً برآورد تقریبی بر اساس نرخ‌های سال قبل هستند و ممکن است تا زمان تصویب تعرفه‌های نهایی در سال ۱۴۰۴، تغییر کنند.
هزینه‌های تقریبی تمدید گذرنامه
نوع خدمت
مبلغ تقریبی (تومان)
صدور یا تمدید گذرنامه
حدود ۳۵۰،۰۰۰ تومان (برآوردی)
خدمات دفاتر پلیس+۱۰
حدود ۵۰،۰۰۰ تومان
هزینه پست گذرنامه
بین ۳۰،۰۰۰ تا ۵۰،۰۰۰ تومان
هزینه عکس، تمبر و سایر خدمات جانبی
متغیر بر اساس محل
💡 نکته مهم: برای اطلاع دقیق از هزینه‌ها، بهتر است در زمان اقدام به تمدید به وب‌سایت رسمی epolice.ir یا دفاتر پلیس+۱۰ مراجعه نمایید.
روش‌های پرداخت هزینه تمدید گذرنامه
هزینه‌های تمدید از طریق روش‌های زیر قابل پرداخت است:
پرداخت الکترونیکی از طریق دستگاه کارت‌خوان در دفاتر
پرداخت اینترنتی از طریق درگاه‌های معرفی‌شده در سامانه پلیس+۱۰
پرداخت با اپلیکیشن‌های بانکی (برای برخی موارد)
پس از پرداخت، رسید آن را باید ضمیمه مدارک کرده و در زمان ثبت درخواست ارائه دهید. در فرآیندهای آنلاین نیز تأییدیه پرداخت به‌صورت دیجیتال ثبت خواهد شد.
تمدید پاسپورت برای ایرانیان خارج از کشور
ایرانیانی که در خارج از کشور زندگی می‌کنند، می‌توانند فرآیند تمدید گذرنامه خود را از طریق نمایندگی‌های رسمی جمهوری اسلامی ایران در کشورهای محل اقامت انجام دهند. این خدمات توسط سفارت‌ها یا سرکنسولگری‌ها ارائه می‌شود و معمولاً از طریق پست یا مراجعه حضوری صورت می‌گیرد.
بازگشایی مجدد خدمات کنسولی در کانادا
تا سال ۱۴۰۳، ایران به دلیل عدم حضور رسمی در کانادا، از طریق دفتر حفاظت منافع خود در سفارت عمان در واشنگتن، خدمات کنسولی به ایرانیان مقیم کانادا ارائه می‌داد.
اما:
✅ از اردیبهشت ۱۴۰۳ (می ۲۰۲۴)، ایران مجدداً خدمات کنسولی رسمی را در خاک کانادا آغاز کرده است.
متقاضیان تمدید پاسپورت در کانادا می‌توانند مستقیماً از طریق نمایندگی جدید کنسولی ایران در این کشور اقدام کنند. برای دریافت اطلاعات دقیق، فرم‌ها و نوبت‌گیری، به اطلاعیه‌های رسمی وزارت امور خارجه در www.mfa.gov.ir مراجعه نمایید.
مراحل تمدید گذرنامه از خارج کشور
مراجعه به وب‌سایت یا ایمیل سفارت/سرکنسولگری
تکمیل فرم درخواست گذرنامه
تهیه مدارک (پاسپورت قبلی، شناسنامه، عکس، فرم امضا شده و …)
پرداخت هزینه به حساب بانکی اعلام شده
ارسال مدارک به‌صورت پستی یا مراجعه حضوری (بسته به کشور)
دریافت گذرنامه جدید از طریق پست یا تحویل حضوری
برخی نمایندگی‌ها خدمات نوبت‌دهی آنلاین نیز ارائه می‌دهند.
زمان موردنیاز برای تمدید گذرنامه
مدت‌زمان صدور یا تمدید گذرنامه بسته به نوع درخواست (حضوری یا غیرحضوری)، حجم مراجعات و وضعیت شخصی متقاضی متفاوت است.
تمدید عادی
در حالت عادی، اگر مدارک ناقص نباشد و مشکل قانونی وجود نداشته باشد، معمولاً بین ۷ تا ۱۴ روز کاری طول می‌کشد تا گذرنامه جدید صادر و ارسال شود.
تمدید در موارد اضطراری
در حال حاضر، خدمت عمومی با عنوان «تمدید فوری پاسپورت» وجود ندارد.
با این حال، در برخی شرایط اضطراری خاص (مانند:
فوت بستگان درجه یک در خارج کشور
بیماری یا درمان فوری در خارج
مأموریت رسمی دولتی یا دانشگاهی
) می‌توان با ارائه مدارک و اخذ مجوز از مراجع ذی‌صلاح، درخواست تسریع در صدور گذرنامه را ثبت کرد. این تصمیم به تشخیص نهایی مقام مسئول (در اداره گذرنامه یا سازمان مهاجرت ناجا) انجام می‌شود.
⚠️ دفاتر پلیس+۱۰ بدون دستور مراجع ذی‌ربط امکان صدور گذرنامه در زمان کمتر از حد معمول را ندارند.
مشکلات رایج در تمدید پاسپورت و راه‌حل‌ها
گاهی اوقات، فرآیند تمدید پاسپورت با موانعی همراه است. در ادامه، به متداول‌ترین مشکلات و راه‌حل‌های آن‌ها اشاره می‌کنیم.
خطا در ثبت اطلاعات یا مغایرت مدارک
برخی از خطاهای رایج:
اشتباه در املا نام یا نام خانوادگی
مغایرت تاریخ تولد با اطلاعات ثبت احوال
عدم تطابق عکس با استانداردهای گذرنامه
کارت ملی یا شناسنامه منقضی‌شده یا مخدوش
راه‌حل: در این موارد، معمولاً نیاز به تصحیح اطلاعات در مبدأ (ثبت احوال یا اداره مهاجرت) و مراجعه مجدد به دفتر پلیس+۱۰ وجود دارد. همیشه پیش از مراجعه، صحت مدارک را بررسی کنید.
ممنوع‌الخروجی یا بدهی مالیاتی
اگر متقاضی ممنوع‌الخروج باشد یا بدهی قانونی داشته باشد، صدور گذرنامه با محدودیت مواجه خواهد شد.
برای بررسی وضعیت خود می‌توانید از سامانه رسمی استفاده کنید:
اگر ممنوع‌الخروجی شما به دلیل بدهی مالیاتی، مهریه، پرونده قضایی یا سایر دلایل باشد، باید ابتدا از طریق مراجع ذی‌صلاح نسبت به رفع ممنوع‌الخروجی اقدام و سپس گواهی مربوطه را به پلیس+۱۰ ارائه دهید.
پاسپورت برای کودکان و افراد زیر ۱۸ سال
تمدید یا صدور گذرنامه برای کودکان و نوجوانان زیر ۱۸ سال در ایران نیازمند رعایت الزامات خاص قانونی است. این فرآیند برخلاف بزرگسالان، وابسته به اجازه ولی قانونی بوده و مراحل متفاوتی دارد.
تفاوت صدور گذرنامه کودکان با بزرگسالان
درخواست گذرنامه برای افراد زیر ۱۸ سال دارای شرایط زیر است:
نیاز به اجازه رسمی و محضری پدر یا قیم قانونی (ولی قهری) (نکته مهم: داشتن حق حضانت توسط مادر، به تنهایی مجوز صدور پاسپورت نیست، مگر اینکه دادگاه مادر را به عنوان قیم فرزند تعیین کرده باشد.)
ارائه اصل شناسنامه کودک و اصل شناسنامه و کارت ملی پدر/قیم
۲ قطعه عکس پرسنلی جدید مطابق با استاندارد گذرنامه (برای سنین بالای ۵ سال)
حضور خود فرد زیر ۱۸ سال به همراه ولی قانونی در دفتر پلیس+۱۰
در صورتی که پدر در قید حیات نباشد یا صلاحیت قانونی وی سلب شده باشد، ارائه حکم رسمی قیمومت از دادگاه الزامی است.
💡 نکته: کودکان گذرنامه جداگانه دریافت می‌کنند. درج نام کودک در گذرنامه مادر یا پدر مانند گذشته امکان‌پذیر نیست.
همراهی ولی یا قیم قانونی در مراحل اداری در تمام مراحل مراجعه حضوری به دفاتر پلیس+۱۰، حضور پدر یا قیم قانونی ضروری است. عدم ارائه رضایت‌نامه رسمی و محضری باعث رد درخواست خواهد شد.
سؤالات متداول درباره تمدید پاسپورت
در این بخش، به پرتکرارترین سؤالات کاربران درباره تمدید گذرنامه پاسخ داده‌ایم:
۱. چند ماه قبل از پایان اعتبار پاسپورت می‌توان آن را تمدید کرد؟
توصیه می‌شود از ۶ ماه مانده به پایان اعتبار برای تمدید اقدام کنید. بسیاری از کشورها اجازه ورود با پاسپورتی که کمتر از ۶ ماه اعتبار دارد را نمی‌دهند.
۲. آیا می‌توان بدون مراجعه حضوری پاسپورت را تمدید کرد؟
خیر. در حال حاضر امکان تمدید کاملاً غیرحضوری وجود ندارد. سامانه‌هایی مانند اپلیکیشن «پلیس من» یا وب‌سایت epolice.ir صرفاً برای ثبت درخواست اولیه و کاهش زمان انتظار در دفاتر کاربرد دارند. مراجعه حضوری به دفاتر پلیس+۱۰ برای تحویل مدارک، احراز هویت و انگشت‌نگاری در تمام موارد الزامی است.
۳. آیا گذرنامه گمشده را هم می‌توان تمدید کرد؟
خیر. در صورت گم‌شدن گذرنامه، فرآیند “تمدید” انجام نمی‌شود. شما باید ابتدا فرم اعلام مفقودی را تکمیل کرده و مراحل “صدور مجدد” گذرنامه را طی کنید که مراحل و مدارک متفاوتی دارد.
۴. در صورت داشتن بدهی مالیاتی، می‌توان پاسپورت را تمدید کرد؟
خیر. افرادی که بدهی مالیاتی قطعی دارند، ممکن است ممنوع‌الخروج شوند. برای رفع مشکل، ابتدا باید وضعیت بدهی خود را از طریق سامانه سازمان امور مالیاتی به آدرس my.tax.gov.ir بررسی و نسبت به تسویه آن اقدام کنید.
۵. تمدید گذرنامه چقدر زمان می‌برد؟
در داخل کشور و در شرایط عادی، معمولاً بین ۷ تا ۱۴ روز کاری زمان می‌برد. برای ایرانیان خارج از کشور، این مدت بسته به سازوکار سفارت و خدمات پستی کشور مقصد، ممکن است بیشتر طول بکشد.
۶. آیا خانم‌های متأهل نیاز به اجازه همسر برای تمدید پاسپورت دارند؟
خیر. برای صدور یا تمدید گذرنامه، نیازی به اجازه همسر نیست. اما برای خروج از کشور، طبق قانون ممکن است به مجوز رسمی همسر نیاز باشد (مگر اینکه این اجازه قبلاً در دفتر اسناد رسمی ثبت شده باشد). این دو موضوع، قوانین جداگانه‌ای دارند.
جمع‌بندی و نکات نهایی
تمدید پاسپورت در ایران یک فرآیند نسبتاً ساده ولی مهم است که نیازمند رعایت مدارک، شرایط سنی، و مقررات قانونی خاصی میباشد.
نکات کلیدی:
از ۶ ماه قبل از انقضای پاسپورت، برای تمدید اقدام کنید.
مدارک را به‌طور کامل و بدون نقص تهیه کنید.
از سامانه‌های آنلاین برای پیگیری وضعیت گذرنامه خود استفاده کنید.
اگر ساکن خارج از کشور هستید، حتماً از اطلاعیه‌های کنسولی در وب‌سایت mfa.gov.ir پیروی نمایید.
پیش از اقدام، از نداشتن هرگونه ممنوعیت خروج (قضایی یا مالیاتی) اطمینان حاصل کنید.
✈️ داشتن گذرنامه معتبر، گام اول برای هرگونه سفر خارجی، امور مهاجرتی یا انجام امور هویتی در سطح بین‌المللی است.
